Jesienna pora roku przypomina nam o większych opadach deszczu. Odpowiednie odprowadzanie wody z rynien to klucz do tego, by uniknąć także zawilgocenia fundamentów.
Deszcz musi znaleźć gdzieś swoje ujście. Nikt nie chce zalania własnego podwórka. Prawidłowa instalacja rynien pozwoli zabezpieczyć nasz dom przed nieprzewidzianymi konsekwencjami oraz pozwala na swobodny przepływ wody. Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie metody odprowadzania deszczówki są zgodne z prawem budowlanym, a nieprawidłowe dopełnienie formalności może okazać się dla nas strzałem w stopę.
Odprowadzanie wody a prawo
Kluczowym punktem regulującym odprowadzenie wód opadowych jest ustawa z dnia 20 lipca 2017 roku. Zgodnie z tym prawem wodnym, wody deszczowe i roztopowe są traktowane jako wody opadowe. Właściciele nieruchomości muszą uważać głównie na dwie, kluczowe kwestie podczas planowania systemu odprowadzania deszczówki.
mamy zakaz odprowadzania wód opadowych do kanalizacji sanitarnej (pod groźbą dotkliwych kar finansowych);
mamy zakaz odprowadzania wody na teren sąsiada i sąsiednie działki.
Kanalizacja sanitarna mogłaby zostać przeciążona, narażona na przedostawanie się liści, gałęzi czy innych zanieczyszczeń, a w rezultacie mogłoby to prowadzić do zatykania rur kanalizacyjnych i cofania się ścieków. Odprowadzenie wody deszczowej do gospodarstwa domowego sąsiada może skutkować zalaniem i szkodami.
Prawo budowlane ściśle sugeruje rozwiązania i zasady projektowania systemów odprowadzających. Nakłada obowiązek odprowadzenia wody z rynien. Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego mogą określać szczegółowe zasady dotyczące samego sposobu i wyznaczać odpowiednią instalację do odprowadzania deszczówki.
Jak odprowadzić wodę deszczową?
Sposobów na odprowadzanie wody deszczowej bądź roztopowej jest kilka. Jedne z nich są częściej stosowane ze względu na prostotę wykonania, inne wymagają większej pracy i większych finansów.
Odprowadzanie wody deszczowej do kanalizacji
Odprowadzenie wody do kanalizacji deszczowej lub ogólnospławnej, to rozwiązanie, które wiąże się z dodatkowymi kosztami rachunkowymi, jednak jeżeli taka kanalizacja istnieje w pobliżu naszego domu, to jedno z najbardziej efektywnych rozwiązań. Pamiętajmy jednak, że nie może to być kanalizacja sanitarna! Nie wolno odprowadzać wody deszczowej do kanalizacji sanitarnej, ponieważ może to powodować przeciążenie systemu, zwłaszcza w przypadku intensywnych opadów.
Przed podjęciem decyzji o odprowadzeniu wody do kanalizacji deszczowej konieczne jest sprawdzenie, czy w pobliżu posesji znajduje się odpowiednia sieć. Podłączenie wymaga zazwyczaj zgody odpowiedniego urzędu gminy lub zarządcy sieci kanalizacyjnej. Należy także pamiętać, że instalacja odprowadzająca deszczówkę musi spełniać określone normy techniczne, takie jak odpowiednia średnica rur czy zapewnienie właściwego spadku, co umożliwia sprawny odpływ wody.
Rury, którymi odprowadzana jest woda deszczowa do kanalizacji, powinny być zakopane na głębokości poniżej strefy przemarzania gruntu, co w Polsce oznacza zazwyczaj minimum 0,8–1,4 metra w zależności od regionu. Dodatkowo rury te powinny być wykonane z materiałów odpornych na uszkodzenia mechaniczne oraz działanie czynników atmosferycznych. Odpowiedni spadek rur – najczęściej 1–2% – gwarantuje efektywne odprowadzanie deszczówki do systemu kanalizacyjnego.
Odprowadzenie wody z rynien do gruntu
Najczęstszą metodą na deszczówkę jest skierowanie wody z rynien wprost do gruntu. Odbywa się to za pomocą rur spustowych, ale ważne, by rury te były odpowiednio dobrane do przepustowości, a woda odprowadzana była z dala od fundamentów budynku. Możemy w ten sposób rozprowadzić wodę na teren, trawnik lub grządki. Proste, jednak czy o to nam chodzi?
Warto więc zainwestować w drenaż liniowy, który wkopywany jest w ziemię, a rura pozwala na rozprowadzenie deszczówki równomiernie po całej powierzchni. Rura spustowa połączona jest ze zbiornikiem, a stamtąd woda trafia wprost do drenażu. Zamontowane w rogach domu studzienki kontrolne mają służyć do potencjalnych sytuacji w których będzie potrzeba wyczyszczenia systemu drenażowego.
Studnia chłonna to także rozwiązanie, które znajduje się pod ziemią. Specjalny zbiornik zbiera wodę, a ta stopniowo wsiąka w glebę. Ten sposób znajdzie swoje miejsce na terenach, gdzie gleba ma dobre właściwości drenażowe np. piaski czy żory. Dzięki temu system nie tylko pomaga w efektywnym zagospodarowaniu wody opadowej, ale także wspiera naturalne procesy retencji i przenikania wody do głębszych warstw ziemi. Skrzynki rozsączające i studnia chłonna pełnią podobną funkcję – umożliwiają odprowadzanie wody deszczowej do gruntu – ale różnią się konstrukcją i zastosowaniem. Skrzynki rozsączające to modułowe pojemniki umieszczone poziomo w ziemi, które przechowują wodę opadową i rozprowadzają ją na większej powierzchni, umożliwiając jej stopniowe przenikanie w grunt. Są bardziej wszechstronne i mogą być używane na różnych typach podłoża, o ile gleba ma wystarczającą przepuszczalność. Skrzynki rozsączające mają bardziej rozproszony charakter działania, podczas gdy studnia chłonna jest skoncentrowana w jednym, wyznaczonym miejscu.
System rur drenarskich perforowanych zakopanych w ziemi to tzw. drenaż rozsączający. Pozwalają one na powolne wsiąkanie w ziemię na większym obszarze, dzięki czemu mamy pewność, że oddalimy się od budynku. Drenaż ten jest połączony bezpośrednio z rurami spustowymi z rynien. Rury drenażowe są doskonałym uzupełnieniem odprowadzania wody deszczowej, zwłaszcza na terenach, gdzie nie ma możliwości podłączenia do kanalizacji deszczowej. Dzięki nim woda może być efektywnie rozprowadzana po terenie działki, co zapobiega tworzeniu się kałuż i błotnistych miejsc.
Odprowadzenie wody z rynien do zbiornika
Nie ma co ukrywać, że w ostatnim czasie w naszym kraju popularne stało się także odprowadzenie wody do zbiornika na deszczówkę. Takich zbiorników możemy znaleźć mnóstwo na rynku sprzedażowym. To rozwiązanie ekologiczne, ponieważ pozwala ono na ponowne wykorzystanie deszczówki np. do podlewania ogrodu czy mycia samochodu. Pamiętajmy, że od 2021 roku istnieje tzw. “podatek od deszczu”, który można zredukować właśnie poprzez inwestycje w takie zbiorniki. Odprowadzenie wody z rynien do przygotowanych wcześniej zbiorników – paletopojemników, beczek z tworzywa sztucznego, zbiorników podziemnych – to świetny sposób na ponowne wykorzystanie wody deszczowej.
Można także wspomnieć o rzadko spotykanym rozwiązaniu, jakimi są rowy i zbiorniki retencyjne. Jeżeli tylko posesja znajduje się na dużym terenie, możemy nadmiar wody “rozlać” w specjalnie przygotowanych zbiornikach i rowach, które pozwalają na magazynowanie wody, która z czasem wsiąknie w ziemię lub wyparuje. Gromadzenie deszczówki jest także nagradzane programami dotacyjnymi.
Zbiornikiem, z którego nie chcemy, by nasza woda uciekała, może być także staw lub oczko wodne. Program Moja Woda 2024 jest dedykowany wszystkim, którzy chcą pozyskać dofinansowanie do efektywnego zarządzania wodą. Dzięki temu programowi, możemy pozyskać wsparcie finansowe na napełnianie oczka wodnego czy zakup zbiornika retencyjnego. W ten sposób nadmiar wody pochodzącej z deszczu wykorzystujemy do zwiększenia atrakcyjności naszego podwórka lub ogrodu – staw czy oczko wodne można w łatwy sposób zaaranżować.
Mądrze i efektywnie
Odpowiednie odprowadzenie deszczówki z rynien to nie tylko kwestia ochrony naszego domu i fundamentów, ale także zgodność z przepisami prawa i dbałość o środowisko. Sam wybór metody zależy od indywidualnych warunków – dostępności kanalizacji deszczowej, typu gruntu czy wielkości działki. Właściciele nieruchomości podczas doboru samego systemu rynien muszą zwrócić uwagę na nachylenie połaci, rodzaj dachu budynku, powierzchnię dachu oraz obszar otaczający budynek. Warto także zastanowić się nad opcją zbierania deszczówki, którą można później wykorzystać np. do podlewania roślin.
Generalny wykonawca, który dba o każdy szczegół inwestycji, zadba także o odpowiednie odprowadzenie deszczówki, zgodnie z prawem i planem zagospodarowania przestrzennego, tak, by w przyszłości nie martwić się przed każdym, większym deszczem. Zanim zdecydujemy się na konkretny rodzaj systemu, warto skontaktować się z ekspertem, który przeprowadzi badania. Specjalista wykona płytkie wiercenia, które pozwolą ocenić rodzaj podłoża, dzięki czemu będzie możliwe dobrania idealnego rozwiązania i odwodnienia rynien.
